ABD-Irak krizi kronolojisi


2001

26 Kasım: ABD Başkanı George Bush, Irak'ın BM silah denetçilerinin ülkeye dönüşünü reddetmesi halinde, bu ülkeye güç kullanılabileceğini söyledi.

2002

29 Ocak: Bush, Irak, İran ve Kuzey Kore'yi ''şer ekseni'' olarak nitelendirdi ve bu ülkelere karşı harekete geçeceği sözü verdi. 19 Mart: Amerikan istihbarat servisi CIA'nin başkanı George Tenet, Bağdat yönetiminin, El Kaide örgütüyle ilişkisi olduğunu ileri sürdü ve Irak ile İran'ın ABD'de 11 Eylül'de düzenlenen saldırıları desteklemiş olabileceğini söyledi.

8 Temmuz: Bush, ABD'nin Irak lideri Saddam Hüseyin'i devirmek için elinden geleni yapacağını belirtti.

12-14 Temmuz: Londra'da biraraya gelen sürgündeki Iraklı subaylar ve muhalefet temsilcileri, Saddam Hüseyin'i devirmek için ''Askeri Konsey'' kurulduğunu açıkladı.

1 Ağustos: ABD, Irak'a yönelik ekonomik ve maddi ambargoyu bir yıl daha uzattı.

12 Eylül: Bush, BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, Irak'ın hemen silahsızlanmasını istedi.

16 Eylül: Irak BM silah denetçilerinin koşulsuz olarak ülkeye dönmesini kabul etti.

2 Ekim: Washington yönetimi, Irak muhalefetine gönderilecek 8 milyon dolarlık yardımı serbest bıraktığını açıkladı.

11 Ekim: Avrupa'da bulunan ve ABD Kara ve Hava Kuvvetleri'ne mensup 1000 asker Kuveyt'e gönderildi.

2 Kasım: Amerikan uçak gemisi USS Constellation ve 6 savaş gemisi California'dan Körfez'e hareket etti.

8 Kasım: BM Güvenlik Konseyi, Irak'ın silahsızlanmasıyla ilgili 1441 sayılı kararı oybirliğiyle kabul etti. Karar, 13 Kasım'da Irak tarafından da kabul edildi.

2003

1-15 Ocak: Körfez'e 50 binden fazla Amerikan askeri konuşlandırıldı, 20 bin yedek asker göreve çağrıldı.

15 Ocak: ABD, Irak ile çatışma çıkması durumunda NATO'nun desteğini istedi.

20 Ocak: Irak, U2 tipi Amerikan casus uçaklarının BM'nin denetiminde hava sahasını kullanmasını kabul etmedi.

26 Ocak: ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Davos'ta yaptığı açıklamada, Irak'ın terörist gruplarla özellikle de El Kaide ile açık ilişkisi bulunduğunu iddia etti.

29 Ocak: Irak Başbakan Yardımcısı Tarık Aziz, Powell'ın iddialarını yalanladı.

Pentagon, Kuzey Irak'ta Amerikan askerlerinin bulunduğunu kabul etti. Bölgedeki üç pist tamir edildi.

30 Ocak: ABD Başkanı George Bush, Saddam Hüseyin'in sürgüne gidebileceğini söyledi.

2 Şubat: Bush'un danışmanı Condoleezza Rice, ABD'nin, Irak'ı, ''kurtarılmasından'' sonra, ''bir süre denetim altında tutacağını'', sonra ülkede Iraklı sivil yönetim kurulacağını belirtti.

5 Şubat: Colin Powell, BM Güvenlik Konseyi'nde telefon konuşmaları ve uydu fotoğraflarından oluşan ''kanıtlar'' eşliğindeki konuşmasında, Saddam Hüseyin'in işbirliği yapmadığını ve bunu ödemesi gerektiğini söyledi.

6 Şubat: Bush, ''Irak ile maç bitti, Saddam Hüseyin durdurulmalı'' dedi.

7 Şubat: Irak, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a gönderdiği mektupta, ABD'yi BM Güvenlik Konseyi'ne sahte kanıt sunmakla suçladı. 8 Şubat: Irak, Bağdat'da bulunan BM denetçilerinin şefi Hans Blix ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed El Baradei'ye, ''nükleer ve kimyasal'' cephaneliğiyle ilgili belgeler sundu.

10 Şubat: Fransa ve Belçika, NATO'ya olası Irak savaşında Türkiye'nin korunmasına ilişkin önlemleri de içeren ABD'nin taleplerini veto etti.

Irak, U2 tipi Amerikan casus uçaklarının BM'nin denetiminde hava sahasını kullanmasına izin verdi.

Fransa, Rusya ve İngiltere, Irak'ta denetimlerin sürmesi ve güçlendirilmesi için ortak bildiri yayımladı.

11 Şubat: Katar'ın El Cezire televizyonu Usame bin Ladin'e ait olduğu belirtilen bir kaset yayımladı. Kasete göre Bin Ladin, Irak'a yönelik savaşın tüm Müslümanları hedef aldığını söyledi.

25 Şubat: Bush, sadece Irak'ın tamamen silahsızlanmasının savaşı engelleyebileceğini ve BM'de Irak ile ilgili yeni bir kararın kabul edilmesinin gerekli olduğunu, ancak zorunlu olmadığını kaydetti.

26 Şubat: Bush, ABD'nin Bağdat yönetiminin, Irak'ın ''doğal kaynaklarını'' sabote etmesini engelleyeceğini belirtti.

27 Şubat: Körfez'deki Amerikan askeri sayısı, 225 bine ulaştı.

1 Mart: 62 bin Amerikan askerinin Türkiye'ye konuşlanmasını öngören tezkere TBMM'de reddedildi.

Irak, ABD'nin tek taraflı saldırı başlatması halinde, elindeki füzelerin imhasını durduracağını söyledi.

4 Mart: Pentagon, 230 bin Amerikan askerinin Irak yakınlarında bulunduğunu ve olası savaş hazırlıkları çerçevesinde 60 bin askerin de seferber edildiğini açıkladı.

6 Mart: Bush, Saddam Hüseyin'in silahsızlanmadığını yineledi ve BM kararı olmasa da ABD'nin Irak'ı silahsızlanmaya zorlayacağını söyledi.